Meme Kanseri
MEME KANSERİ NEDİR?
Meme kanseri; göğüs hücrelerinin mutasyona uğrayıp değişmesi ve kontrolden çıkıp tümör adı verilen kanserli doku kitleleri oluşturması anlamına gelir. Erkeklerde de görülebilen meme kanseri dünya üzerinde yaygın olarak 50 yaş üstü kadınlarda rastlanan bir kanser türüdür. Ancak daha genç yaştaki kadınları da etkilediği görülmüştür.
Birçok kanser türünde olduğu gibi meme kanserinde de metastaz ihtimali vardır. Metastaz, kanserli hücrelerin vücudun diğer bölgeleri yayılması olarak ifade edilir.
Meme kanserinin yaygın olarak görülen ilk ve en erken belirtileri göğüs bölgesinde hissedilen yeni bir şişlik, yumru ve kalınlaşma durumudur. Meme kanseri; mamografi yöntemiyle erken teşhis edilip tedavi edilirse kişinin hayatına sağlıklı bir şekilde devam etme şansını yükseltir.
MEME KANSERİ TÜRLERİ NELERDİR?
Meme kanseri türleri biyopsi ile alınan doku üzerinde yapılan patoloji incelemesi sonucunda belirlenerek noninvaziv ya da başka bir isimle in situ (yayılma göstermeyen) ve invaziv (yayılma gösteren) olarak ikiye ayrılır.
Invaziv (Yayılım Gösteren) Karsinoma
Kanser başlangıç yeri olan hücrenin üst katmanından daha ileri yayılma göstermesi ile invaziv kanser türü oluşur. Meme kanserlerinin çoğu, invaziv karsinomdur ve yayılma gösterir. Yayılma özelliği gösteren kanserler arasında, meme kanallarını oluşturan hücrelerden ortaya çıkan duktal karsinom en sık rastlanan meme kanseri türüdür.
Noninvaziv Karsinoma (Yayılma göstermeyen)
Meme kanseri çeşitlerinden biri olan noninvaziv karsinoma, kanseli hücre dokularının metastaz olarak adlandırılan yayılma göstermeyen meme kanseri türüdür.
MEME KANSERİ NEDEN OLUR?
Meme kanseri göğüsteki hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyüyüp tümörlü dokulara dönüşmesiyle meydana gelir. Çoğunlukla meme kanseri nedenleri arasında hareketsiz yaşam, yaş faktörü, genetik, sigara-alkol tüketimi, obezite ve radyasyon maruziyeti gibi durumlar yer alır.
Özellikle ailesinde meme kanseri geçirmiş olan bir kişi, yaş olarak 40'ın da üstündeyse düzenli olarak kontrole gitmelidir.
Genel olarak meme kanserinin nedenleri şunları içerir:
- Hareketsiz yaşam: Birçok hastalık ve kanserde olduğu hareketsiz yaşam meme kanserine sebep olan durumlar arasında yer alır.
- Yaş faktörü: 40 yaş üzeri kadınlarda meme kanseri görülme riski daha fazla olarak değerlendirilir.
- Cinsiyet: Kadınların meme kanserine yakalanma ihtimali erkeklere göre çok daha fazladır.
- Genetik: Meme kanseri teşhisi konulan yakın akrabalarınız varsa risk daha yüksektir.
- Sigara ve alkol tüketimi: Sigara ve alkol tüketimi meme kanseri riskini artırır.
- Obezite: Obeziteyle mücadele eden kişilerde risk daha yüksektir.
- Radyasyona ve kimyasala maruz kalma: Özellikle baş, boyun veya göğüs bölgesinde radyasyon tedavisi görenler risk altındadır.
- Hormon değişim terapisi: Hormon replasman tedavisi (HRT) yaptıranlar daha yüksek risk altındadır.
MEME KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Memede veya koltuk altında şişlik, kalınlaşma, meme cildinde tahriş veya çukurlaşmayla birlikte kızarıklık, pullanma, ağrı, meme ucunda kanamalı akıntı ve meme ucunun içeri çekilmesi meme kanseri belirtileri arasındadır.
Memede şişlik ve yeni bir kitleyle ortaya çıkan meme kanseri belirtileri şöyledir:
- Memede yeni bir kitle ve yumru
- Meme bölgesinde ağrı, şişlik, sertleşme veya kızarıklık
- Meme şekil ve boyutunda değişme
- Meme ucunun içeri çekilmesi
- Meme ucunu çevreleyen pigmentli cilt bölgesinin soyulması
- Göğüs bölgesinde tahriş ve çukurlaşma
- Meme ucunda kanamalı akıntı
- Göğüs damarlarında büyüme
- Koltuk altında geçmeyen şişlik
Meme Kanseri Evreleri Nelerdir?
Evre 0: DCIS
Evre I
Tümör 2 cm'den küçük ve henüz lenf nodlarına sıçramamıştır.
Evre II
Tümör 2- 5 cm arasında bir büyüklükte olup çevredeki lenf nodlarına sıçramış ya da sıçramamış olabilir.
Evre III
Çevredeki lenf bezlerine daha fazla yayılmış demektir.
Evre IV
Diğer organlara (kemik, karaciğer, beyin, akciğer) veya kemiğe, uzaktaki lenf nodlarına metastaz yapmış demektir.
MEME KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Erken teşhis edilen meme kanserinde hem tedavi çok kolay hem de başarı şansı çok yüksektir. Örneğin Evre 0'da yakalanan meme kanserinde başarı şansı ve hastalığın bir daha tekrar etmeme olasılığı %96'dır. Evre I'de başarı oranı % 93, Evre II'de % 85 şeklindedir. Ne kadar erken evrede teşhis edilirse başarı şansı da o kadar yükselmektedir.
Mamografi ve tomosentez mamografi
Meme kanseri teşhisinde ve tarama programlarında dijital mamografi ve tomosentez cihazları kullanılır. Tomosentez, düşük doz X ışınlarının kullanıldığı ve yüksek çözünürlüklü görüntülerin elde edildiği bir teknolojidir.
Ultrasonografi (USG)
Meme de bulunan kanserli hücrelerin tespitinin sağlanması için ses dalgaları aracılığıyla meme dokusu incelemesini gerçekleştiren, gelişmiş teknolojik alt yapıya uygun görüntüleme sistemidir.
Emar -MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
Manyetik Rezonans ya da MR meme kanseri incelemelerinde tercih edilen görüntülüme tekniklerinden biridir. Yumuşak doku incelemelerinde ilaç eşliğinde görüntüleme yapılır.
PET – CT
Kanser hücrelerinin saptanması, tedavi yöntemlerinin belirlenmesi gibi kanser evresinde kullanılan radyolojik yöntem olarak nitelendirilebilir.
Meme Sintigrafisi
Sintigrafi ağrısız, güvenilir, yan etki ve alerji oluşturması minimum seviyede bulunan meme kanseri inceleme yöntemlerindendir.
Doktor Muayenesi
Meme kanserinin erken evrede fark edilmesi ve teşhisi için düzenli doktor takibi çok önemlidir. Hiçbir şikayeti olmasa bile 40 yaşından sonra tüm kadınların doktora başvurarak muayene olması gerekir.
MEME KANSERİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Meme kanseri tedavisi hastanın hangi evrede olduğuna bağlı olarak değişir. Evre 0'da ameliyat sonrası kemoterapi tedavisine gerek duyulmayabilir. Çoğu zaman radyoterapi de tedaviye eklenir. Evre I ve II 'de kitle küçük olduğu için önce ameliyat ardından kemoterapi uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir. Evre III'te önce kemoterapi tedavisi uygulanır ardından hasta ameliyata alınır. Evre IV'te ise eğer kanser vücudun çok fazla bölgesine yayılmadıysa cerrahi düşünülebilir.
Meme kanseri ameliyatı türleri:
- Lumpektomi
- Mastektomi
- Sentinel düğüm biyopsisi
- Aksiller lenf nodu diseksiyonu
- Modifiye radikal mastektomi
- Radikal mastektomi
MEME KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
- Yaş faktörü
- Genetik
- Göğüsleri yoğun olan kişiler
- Daha önce radyasyon tedavisi geçirenler
- Üreme geçmişi
MEME KANSERİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Meme kanseri nasıl anlaşılır?
Meme kanseri teşhisinde değerlendirilen, memede ele gelen kitle, memede şişme ve kalınlaşma, meme ucunun kabuk bağlaması, meme derisinde kızarıklık, göğüslerin üzerindeki damarlarda büyüme, koltuk altında şişlik ve meme ucunun içe dönmesi en yaygın meme kanseri belirtileridir.
Memede görülen her kitle kanser midir?
Meme kanseri teşhisinde görülen her 10 kitlenin 8'i iyi huylu olabilir. Genç yaşlarda görülen kist denilen kanser olmayan kitleler, fibroadenom ve orta yaşlarda görülebilecek olan fibrokistik kitleler olabilir.
Fiziksel aktivite meme kanseri riskini azaltabilir mi?
Egzersiz bağışıklık sistemini güçlendirir ve kilonuzu kontrol altında tutmanıza yardımcı olur. Haftada üç saat veya günde yaklaşık 30 dakika kadar az bir egzersiz yapan bir kadında meme kanseri riskini azalabilir.
Meme muayenesi için en doğru zaman nedir?
Meme muayenesini adet döneminin bitiminden 4-5 gün sonra yapmak gerekir.
Meme kanseri bulaşıcı mıdır?
Hiçbir kanser bulaşıcı değildir. Bir ailenin birçok bireyinde kanser görülmesi bu yanlış düşünceye sebep oluyor olabilir. Kişi kanser hastalığını başka bir kimseye bulaştıramaz.
Erkekler meme kanseri olur mu?
Erkeklerin meme dokularında da kanserli hücreler oluşabilir ama bu durum nadiren gerçekleşir. Nadiren gerçekleşen bu durum daha çok yaşlı erkekleri etkiler.